Küresel hava yolu yolcu trafiği toparlanıyor

Hava yolcu trafiği, 2023’te önemli bir toparlanmayla 2019 seviyesinin yüzde 94,1'ine ulaştı. 

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), 2023’ün dördüncü çeyreğindeki uçak trafiğinin, dört yıl önceki seviyenin yüzde 98,4'üne ulaştığını ve 2023 sonunda "güçlü bir toparlanma" olacağına ilişkin veriler bulunduğunu bildirdi.

IATA'ya göre, Mart 2020'den itibaren sınırların kapatılması ve seyahat kısıtlamaları, o yıl 2019 seviyesinin yüzde 34,2'sine düşen hava yolcu taşımacılığı üzerinde yıkıcı bir etki yarattı. 

Toparlanma zaman aldı ve yolcu trafiği 2021'de, 2019’un yüzde 41,6 ve 2022'de yüzde 68,5 seviyesine çıktı.

IATA Genel Müdürü Willie Walsh, kuruluştan yapılan yazılı açıklamada, "Pandemi sonrası güçlü toparlanma 2023'te de devam etti. Bu durum, 2024 yılında normal büyüme modellerine dönüş için iyiye işarettir. Seyahat sektörünün yeniden sağlığına kavuşması iyi bir haber" dedi.

IATA'ya göre, 2023 yılında 2019 RPK'larının (Revenue Passenger Kilometres (RPK) / Ücretli Yolcu Kilometre ÜYK) yüzde 103,9'una ulaşan iç hatlar, bir kez daha iş hacmini artırdı. 

Çin'de üç yıldır uygulanan seyahat kısıtlamalarının sona ermesiyle bu eğilim hızlandı. IATA'nın aylık istatistik raporuna göre, 2022-2023 döneminde Çin’de hava trafiği yüzde 138,9 oranında artarak 2019 seviyesinin yüzde 107,1'ine ulaştı.

2019'a kıyasla 2023’te daha aktif olan diğer büyük iç pazarlar arasında Hindistan (yüzde 105,3) ve ABD (yüzde 103,3) yer alıyor. 

Dış hatlar toparlanamadı

Küresel hava trafiğinin yüzde 83'ünü oluşturan 320 havayolu şirketini bir araya getiren IATA'ya göre, dış hatlar henüz toparlanamadı ve 2023'te, bir önceki yıla göre güçlü büyümeye (yüzde +41,6) rağmen dış hatlar trafiği 2019 seviyesinin ancak yüzde 88,6'sına ulaşabildi.

Havayolları, Covid-19 salgını sırasında yok olan ağlarını yeniden oluşturmak için mücadele ederken, Asya-Pasifik'e ve Asya-Pasifik'ten hava trafiği, 2019 seviyesinin yüzde 72,7'sinde kaldı. 

Kuzey Amerika ile dünyanın geri kalanı arasındaki hava trafiği, kriz öncesi seviyenin yüzde 101,4'üne ulaşırken Afrika (yüzde 90,7), Avrupa (yüzde 93), Latin Amerika (yüzde 94,2) ve Orta Doğu (yüzde 98) trafiğinden daha iyi bir performans sergiledi.

IATA hesaplamalarında yolcu sayısı henüz tam olarak yer almadı, ancak kuruluş, aralık ayı başında, 2023'te 4,29 milyar uçak yolculuğu beklediğini, bunun da 2019'un 4,54 milyarlık tarihî hacminden çok uzak olmadığını bildirmişti.

Kuruluş, 2024 yılında bu rekorun 4,7 milyar yolculukla kırılmasını bekliyor.

Kârlar

IATA'ya göre, pandeminin zirveye ulaştığı dönemde filolarının çoğunu yere indiren havayolları, 2020-2022 yılları arasında 183 milyar dolar kümülatif zarara uğradı ve 2023 yılında dünya ortalamasında ilk kez kâra dönerek 23,3 milyar dolar kümülatif net kâr elde etti. 

2023 yılı için tahmin edilen 896 milyar ve 2019 yılı için tahmin edilen 838 milyar dolar ile karşılaştırıldığında, 2024 yılı için havayolu şirketlerinin 964 milyarlık eşi benzeri görülmemiş bir küresel ciroya ulaşması ve kârlarının 25,7 milyar dolarda "büyük ölçüde istikrar kazanması" bekleniyor.

Aynı dengelenme süreci, 2020 ve 2021'deki zirvelerin ardından kargo taşımacılığı sektöründe de devam ediyor gibi görünüyor. 

IATA tarafından açıklanan başka istatistiklere göre, kargo taşımacılığı faaliyeti 2023 yılında, bir önceki yıla göre yüzde 1,9 düşerek 2019 seviyesinin yüzde 96,4'üne karşılık geldi. 

Ancak bu ortalama, "ekonomik belirsizliklere rağmen" son çeyrekte güçlü bir toparlanmayı gizliyor. IATA, 2022'nin aynı dönemine kıyasla yüzde 10,8 artış gösteren 2023 Aralık ayının ardından 2024'te "başarı için sağlam bir temelden" söz ediyor. (ajansbizim)